Metafor terimi Yunanca metapherein kelimesinden gelir; “taşımak” ya da “aktarmak” anlamına gelir.
"Meta"; ötesi, arası, üzeri demektir, + "pherein" ise götürmek veya taşımak anlamındadır.
Yunanca, “metafor” diğer şeyleri bir yerden başka bir yere hareket ettiren şeydir. Bu deneyim daha derin seviyelerde uygulandığında, metaforla aktarılan ya da taşınan şey, ilişkilerde, duygularda, inançlarda, düşüncelerde, kısıtlayan değerlerin kapılarını açabildiği gibi, dikkatin yöneltildiği konularda yanlış varsayımlara da sebep olabilir mesela günlük siyasette olduğu gibi.
Hipnotik metafor, kişisel değişim, iyileşme ve gelişim sürecinde insanlara hizmet eden en harika araçlardan biridir. Hipnotik metaforun en büyük maksadı, hikaye anlatımı aracılığıyla, bireyin değişim için gerekli kaynaklara ulaşmasına yardım ederek bu deneyimi hızlandırıp yönlendirmektir.
Metaforları günlük hayatta iletişim sanatında değişim ve dönüşümü sağlamakta kullanabilirsiniz çünkü metaforlar yeni düşünce, duygu ve davranış modellerini kolaylaştırır. Doğru bir şekilde kurgulanırsa, değişimi teşvik etmek için çok güçlü ve başarılıdır çünkü eleştirel bilinçliliğe takılmayıp doğrudan bilinçdışı zihinle iletişim kurarlar.
Hipnozda, metaforlar ve hikayelerin kullanım yararları şöyledir:
• Dünyayı temsil modellerimizi değiştirme mekanizması sağlar
• Hatırlanacak bir şeye yol açar
• Bir şeyleri yorumlamaya, göstermeye açıklamaya yarar
• Üretici gerçekler yaratır
• Stratejilere ve olasılıklara kapı açar
• Belli bir pozisyon ve içeriği normalleştirir veya yeni bir kontekste oturtur
• Değişik seviyelerde bilgi taşır
• Yeni düşünce, davranış ve duyu modellerini kolaylaştırır
• Lateral düşünmeye ve yaratıcılığa teşvik eder
• Bir sorunu veya durumu tekrardan tanımlar
• Sadece tek yol varmış gibi görünen bir durumdan şüphe duymayı sağlar
• Belli çizgilerde düşünmeyi ve çağrışım yaratmayı sağlar
• Danışanın seçim yapmasına ve kendi yolunu bulmasına izin verir
• Egonun doğal savunma mekanizmalarına takılmaz
• Danışanın doğrudan bilinçdışına işler (dolaylı önermeler)
• Konuyu değiştirir, tartışmayı yönlendirir
• Çözümler ve yeni opsiyonlar önerir
• Bilinç ve bilinçdışı arasında geçiş sağlar
• Bilinçdışı zihne önermelerde bulunur
• İlgi ve iletişim artışı sağlar
• Çözüm bulunan deneyimleri hatırlatır
• Moral yükseltir.
Metaforlar (objelerin, olayların ve proseslerin imgesel, mecazi tanımlarıdır) model ve fikirlerin doğuşunu ve paylaşılmasını destekler ve hızlandırır. Doğru şekilde kullanılırlarsa, neden olabilecekleri varsayım veya yanlış yorumlamalar üzerinden düşünme olasılığını büyük ölçüde düşürür. Hipnoz alanında kullanılan metaforik hikaye danışanın sorununu sembolik olarak temsil eden unsurlar içerir ve bu soruna dolaylı bir şekilde çözüm önerisi getirir.
Türkçe'ye de çevrilmiş olan "Dil İllüzyonları" adlı kitabın yazarı Robert Dilts’e göre metafor, dinleyenin “gerçekliğini” belli bir seviyeye yerleştiren bir kurgudur. Bir hikâyenin ya da metaforun anlamı genelde içeriğindeki olaylarda değil (bu yüzeysel yapısıdır) daha çok temelini oluşturan model ve prensiplerin ilettiği mesajdadır. (Derin yapı)
Metaforun değeri, bilinç dirençlerine takılmamasında ve bir sorunla ilgili olarak klasik düşünce kalıplarının dışına çıkması ve yaratıcılığı harekete geçirmesinde yatar. Metaforik düşünce, bilinçle bilinçdışı arasında ve “sol beyin ve sağ beyin’ işleyişi arasında geçiş sağlar.
Hipnotik metaforlar kişiyi, kendi gerçekliği ile hikayenin gerçekliği arasındaki derin yapı ilişkilerine odaklanmaya teşvik eder. Metaforun hipnotik değeri, yüzey seviyedeki karakterler, detaylar (içerik) çok farklı olsa bile çözülmek istenen sorunun derin yapısıyla, kendi derin yapısındaki benzerlikten kaynaklanır.
Hikayelerin ve metaforların mecazi oluşu, sorunu yaratan düşünce tarzından farklı bir düşünce tarzı sağlar. Hipnotik metaforların özelliklerinden biri, açık uçlu olup, bu nedenle dinleyiciye çözüm için kendi kaynaklarından faydalanma olanağı vermeleridir.
Tüm diğer iletişim formları gibi, hipnotik metaforun etkisi kelimeyle ifade edilmeyen meta mesajlardan gelir, bu mesajlar sözlü sunuma eşlik eder. Ses tonunda yapılan değişimler, jestler ve mimikler metaforun anlamının büyük bölümünü iletmek için kullanılır. Anahtar kelimeler ve cümleler ses tonundaki ve temposundaki değişikliklerle işaretlenebilir. Saklı mesajlar, analog işaretlemeler ve diğer dilbilimsel olan ve olmayan teknikler bir metaforun etkisini arttırıp pekiştirmek için kullanılabilir.
Comments